Zdrowie intymne to niezwykle ważny aspekt życia każdej kobiety, a regularne badania profilaktyczne, takie jak cytologia, są kluczowe w zapobieganiu i wczesnym wykrywaniu wielu schorzeń. W artykule odpowiadamy na najczęściej zadawane pytania dotyczące tego badania, aby rozwiać wątpliwości i zachęcić do dbania o swoje zdrowie.

1. Co to jest cytologia i dlaczego jest ważna?

Cytologia to badanie profilaktyczne, które polega na pobraniu próbki komórek z szyjki macicy i ich ocenie pod mikroskopem. Celem badania jest wykrycie wczesnych zmian nowotworowych lub przednowotworowych, które mogą prowadzić do rozwoju raka szyjki macicy. Regularna cytologia pozwala na wczesne zdiagnozowanie problemu, co znacznie zwiększa szanse na skuteczne leczenie.

2. Jak często należy wykonywać cytologię?

Zaleca się, aby pierwsze badanie cytologiczne wykonać po rozpoczęciu współżycia seksualnego lub najpóźniej w wieku 25 lat. Następnie, jeśli wyniki są prawidłowe, badanie powinno być wykonywane co 3 lata. W przypadku kobiet z grupy podwyższonego ryzyka, takich jak nosicielki wirusa HPV, lekarz może zalecić częstsze badania.

3. Czy cytologia jest bolesna?

Cytologia jest badaniem nieinwazyjnym i zazwyczaj nie powoduje bólu. Niektóre kobiety mogą odczuwać lekki dyskomfort w trakcie pobierania próbki, ale trwa to zaledwie kilka sekund. Ważne jest, aby być zrelaksowaną, co może zmniejszyć ewentualne nieprzyjemne odczucia.

4. Jak przygotować się do badania cytologicznego?

Aby wyniki badania były wiarygodne, warto pamiętać o kilku zasadach:

• Unikaj stosunków seksualnych, irygacji pochwy i używania środków dopochwowych na 24-48 godzin przed badaniem.
• Nie wykonuj badania w trakcie menstruacji – najlepiej zaplanować wizytę kilka dni po zakończeniu okresu.
• W dniu badania unikaj używania tamponów i globulek dopochwowych.

5. Czy cytologia wykrywa wszystkie choroby intymne?

Cytologia jest przede wszystkim badaniem profilaktycznym w kierunku raka szyjki macicy. Nie diagnozuje infekcji bakteryjnych, grzybiczych czy wirusowych, choć czasem może wykazać pewne nieprawidłowości, które wymagają dalszej diagnostyki. Dlatego warto regularnie konsultować się z ginekologiem i wykonywać inne badania w zależności od potrzeb.

6. Co oznaczają wyniki cytologii?

Wyniki cytologii można podzielić na parę grup, które świadczą o prawidłowym (lub mniej prawidłowym) stanie szyjki macicy. Jak się klasyfikuje się prawidłowy wynik cytologii? Prawidłowy wynik cytologii oznaczany jest jako NILM (ang: No Intraepithelial Lesion or Malignancy). Oczywiście jest to najbardziej pożądany wynik, ponieważ fachowo oznacza on „brak podejrzenia śródnabłonkowej neoplazji oraz raka”. Innymi słowy NILM to wynik pozytywny cytologii.

Wyniki cytologiczne mogą jednak okazać się nieprawidłowe, o czym świadczą zapisy:

• ASC, czyli atypowe komórki nabłonka płaskiego, świadczące o stanie zapalnym, ale jednocześnie nie oznaczające na tym etapie zmian nowotworowych, w tym:
  • ASC-US – atypowe komórki nabłonka płaskiego o nieokreślonym znaczeniu;
  • ASC-H – atypowe komórki nabłonkowe, gdzie nie można wykluczyć obecności zmian HSIL;
• SIL – zmiany śródnabłonkowe, czyli obecność większej lub mniejszej ilości komórek, z których mogą się wykształcić zmiany nowotworowe:
  • L-SIL, czyli niewielkie zmiany w komórkach nabłonka płaskiego, wynikające zazwyczaj z infekcji wywołanej przez wirus HPV. Określane też jako CIN1;
  • H-SIL, czyli niestety duże zmiany w komórkach nabłonka płaskiego, określane też jako CIN2 i CIN3;
• AGC – atypowe zmiany w komórkach gruczołowych;
  • AGUS – nieprawidłowe komórki gruczołowe trudne do interpretacji,
  • AGCN – komórki podejrzane onkologicznie;
• rak płaskonabłonkowy – nieinwazyjny rak szyjki macicy;
• nowotwór złośliwy nie nabłonkowy (gruczołowy).

Niektórzy ginekolodzy i cytolodzy mimo wszystko odnoszą skalę Bethesda do starszej skali Papanicolau, według której szereguje się:

• grupa 1 – wyniki cytologii prawidłowe bez stanu zapalnego;
• grupa 2 –  wyniki prawidłowe, ze zmianami zwyrodnieniowymi lub stanem zapalnym, uwidocznione komórki regeneracyjne;
• grupa 3 – nieprawidłowe wyniki cytologii: uwidocznione komórki z cechami dysplazji, możliwy stan zapalny lub dysplazja. Konieczność dalszej diagnostyki;
• grupa 4 – stwierdzenie w rozmazie komórek płaskonabłonkowego raka przedinwazyjnego;
• grupa 5 – stwierdzenie komórek raka płaskonabłonkowego lub innego złośliwego nowotworu szyjki macicy.

7. Czy można uniknąć raka szyjki macicy?

Rak szyjki macicy jest jednym z niewielu nowotworów, które można skutecznie zapobiec dzięki regularnym badaniom cytologicznym oraz szczepieniom przeciw wirusowi HPV. Profilaktyka, w tym zdrowy styl życia i unikanie czynników ryzyka, takich jak palenie papierosów, również odgrywają ważną rolę.

8. Dlaczego cytologia jest ważna nawet przy braku objawów?

Zmiany przednowotworowe i wczesne stadia raka szyjki macicy często nie dają żadnych objawów. Cytologia pozwala wykryć te zmiany na etapie, kiedy leczenie jest najskuteczniejsze i mniej inwazyjne.

9. Czy cytologia jest refundowana przez NFZ?

Tak, cytologia jest refundowana przez Narodowy Fundusz Zdrowia w ramach programu profilaktyki raka szyjki macicy dla kobiet w wieku 25-59 lat. Badanie można wykonać bezpłatnie raz na 3 lata w placówkach współpracujących z NFZ.

Dbaj o swoje zdrowie z KAAR-MED

Regularne badania cytologiczne to klucz do zdrowia intymnego i spokoju ducha. W KAAR-MED oferujemy profesjonalną opiekę ginekologiczną oraz możliwość wykonania cytologii w przyjaznej atmosferze. Nie czekaj – umów się na wizytę już dziś i zadbaj o swoje zdrowie!

Zapraszamy do kontaktu!